Obywatele Europy, przedsiębiorcy i innowatorzy generują wystarczające zapotrzebowanie na usługi cyfrowe, by zapewnić Europie zrównoważony wzrost gospodarczy. Jednak niemożność zapewnienia wystarczająco szybkiego internetu, treści on-line, badań i odpowiednich umiejętności podważa ten potencjał. Rosnący pobór danych oraz coraz większa popularność technologii komórkowych (takich jak smartfony) i usług komórkowych (jak internet 3G, strumieniowa transmisja muzyki i dostęp do poczty elektronicznej on-line) stanowią najważniejsze trendy w sektorze technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), w którym istnieje obecnie 8 mln miejsc pracy i który odpowiada za 6 proc. PKB UE.
Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Neelie Kroes powiedziała: „Europejczycy są głodni technologii cyfrowych i większego wyboru w tym zakresie, ale rządy i przemysł nie nadążają za nimi. To zakotwiczenie w dwudziestowiecznym podejściu do polityki i modelach biznesowych szkodzi gospodarce europejskiej. A to wielka szkoda. Sami sobie szkodzimy za mało inwestując. Jeśli w dalszym ciągu będziemy spoczywać na laurach, Europa zostanie pokonana przez swoich światowych konkurentów.”
Najważniejsze ustalenia dokonane w ramach tablicy wyników Europejskiej agendy cyfrowej obejmują:
Zmiany pozytywne:
- Łącza szerokopasmowe występują prawie powszechnie w Europie. 95 proc. Europejczyków ma dostęp do stałego łącza szerokopasmowego.
- Konsumenci i przedsiębiorstwa szybko przestawiają się na usługi mobilne. Popularność mobilnego internetu wzrosła o 62 proc. osiągając 217 mln abonentów mobilnych sieci szerokopasmowych.
- W 2011 r. do sieci internetowej po raz pierwszy przyłączyło się 15 mln Europejczyków, w chwili obecnej 68 proc. Europejczyków regularnie korzysta z internetu, a 170 mln z serwisów społecznościowych. Po raz pierwszy z internetu korzysta większość Europejczyków znajdujących się w trudnym położeniu ekonomicznym, jednak jeden na czterech Europejczyków jeszcze nigdy z internetu nie korzystał.
- Grecja, Portugalia i Irlandia wprowadziły system administracji elektronicznej, aby ułatwić utrzymanie jakości usług publicznych. Obok Czech, największy wzrost podaży i korzystania z usług administracji elektronicznej nastąpił w gospodarkach pozbawionych środków pieniężnych, podkreślając ważną rolę administracji elektronicznej w sukcesie reform strukturalnych.
Obszary budzące zaniepokojenie
Połowa europejskiej siły roboczej nie posiada wystarczających umiejętności w zakresie technologii ICT, które umożliwiałyby im zmianę lub znalezienie nowej pracy. Wprawdzie 43 proc. populacji UE ma średnie lub wysokie umiejętności korzystania z Internetu i potrafi, na przykład, wykorzystać internet w celu wykonania połączenia telefonicznego lub utworzyć stronę internetową, prawie połowa pracujących Europejczyków nie jest przekonana, czy jej umiejętności informatyczne i korzystania z internetu są wystarczające na tym rynku pracy. Blisko 25 proc. nie ma żadnych umiejętności w zakresie ICT. Problemy te utrudniają zapełnienie wolnych miejsc pracy w sektorze ICT, których liczba w 2015 r. wyniesie 700 000.
Zakupy przez internet nadal mają charakter krajowy. Zakupy on-line robi 58 proc. użytkowników internetu w UE, ale zaledwie jeden na dziesięciu dokonuje zakupów na stronach internetowych w innym państwie członkowskim UE. Największe problemy stanowią bariery językowe i biurokracja (taka jak odmowa dostawy oraz komplikacje związane z prawami autorskimi).
Korzystanie z handlu elektronicznego przez MŚP jest w fazie zastoju. Większość MŚP nie dokonuje zakupów ani sprzedaży on-line, co ogranicza ich potencjał wywozowy i przychody.
Pod względem nakładów na badania zostajemy w tyle za naszymi konkurentami. Wprawdzie działania oszczędnościowe nie odbiły się negatywnie na badaniach publicznych, jednak wydatki na ten cel są znacznie niższe niż 6 proc. rocznego wzrostu gospodarczego konieczne, aby do 2020 r. podwoić inwestycje publiczne. Spada poziom komercyjnych nakładów na badania. Intensywność nakładów na badania i rozwój w unijnym sektorze ICT jest obecnie o ponad połowę niższa niż w sektorze ICT w USA.
Przedsiębiorstwa telekomunikacyjne nadal okradają konsumentów za pośrednictwem opłat za roaming. W latach 2011–2012 więcej przedsiębiorstw wyłamało się z szeregu przedsiębiorstw zawyżających opłaty, oferując pakiety cenowe lub stawki roamingowe odzwierciedlające stawki krajowe. Konsumenci jednak w dalszym ciągu płacą średnio trzy i pół razy więcej za połączenia w roamingu niż za połączenia krajowe.
Spośród 101 działań agendy cyfrowej (IP/10/581, MEMO/10/199 i MEMO/10/200), zakończono 34. 52 są w toku, a 15 jest opóźnionych lub zagrożonych opóźnieniem. W ramach cyfrowej tablicy wyników przeanalizowano także stan rynku telekomunikacyjnego UE oraz konkurencyjność Europy w dziedzinie technologii cyfrowych (zob. MEMO/12/446).
Kontekst
Komisja Europejska odpowiada za utworzenie otoczenia regulacyjnego i biznesowego sprzyjającego konkurencji i inwestycjom w europejskie rynki technologii cyfrowych.
W ramach tablicy wyników agendy cyfrowej z 2012 r. dokonano oceny postępów na szczeblu UE i krajowym w zakresie tworzenia tego otoczenia, mierzonych w stosunku do 78 działań agendy cyfrowej dla Komisji i 23 działań dla państw członkowskich.
Aby osiągnąć ten cel, w latach 2011–2012 przedstawiono istotne wnioski regulacyjne, w tym:
- nowe rozporządzenie w sprawie roamingu w celu rozszerzenia limitów cenowych na transfer danych i wprowadzenia konkurencji na nowych obszarach;
- ministrowie UE osiągnęli wstępne porozumienie (zob. IP/12/583) dotyczące instrumentu „Łącząc Europę”, w tym ponad 7 mld euro wsparcia UE jako dźwigni finansowej dla inwestycji prywatnych w łączność szerokopasmową nowej generacji oraz opracowanie podstawowych usług internetowych, takich jak elektroniczne zamówienia publiczne, e-zdrowie, e-sprawiedliwość i Europeana;
- w ramach inicjatywy Horyzont 2020, następnego unijnego programu finansowania badań i innowacji, Komisja proponuje 80 mld euro na inwestycje, których największym beneficjentem będzie sektor ICT;
- rozporządzenie przewidujące harmonizację podpisów elektronicznych i innych usług powiernictwa, które mają kluczowe znaczenie dla uwolnienia oszczędności osiągniętych dzięki elektronicznym zamówieniom publicznym, oraz wzajemne uznawanie identyfikacji elektronicznej między państwami członkowskimi UE;
- plan działania w zakresie handlu elektronicznego na rzecz ułatwienia transgranicznego dostępu do produktów i treści on-line i ostatecznego rozwiązania problemów płatności, dostaw, bezpieczeństwa oraz informacji o konsumentach (zob. IP/12/10).
Przewodniczący Barroso zwrócił się także do państw członkowskich o wyznaczenie „lidera cyfryzacji” tworzącego pomosty i będącego publiczną twarzą wartości Internetu, natomiast Neelie Kroes wezwała przemysł, wychowawców i inne grupy do utworzenia wielkiej koalicji na rzecz miejsc pracy w dziedzinie ICT, w tym lepszych możliwości szkolenia informatycznego (SPEECH/12/282).
W 2012 r. zaprezentowane zostaną strategie UE w zakresie wykorzystywania chmur obliczeniowych i bezpieczeństwa internetu. ◊