Listopad 2010 roku na trwałe wpisze się w historię nauki. Naukowcom z Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych po wielu miesiącach starań udało się odtworzyć warunki przypominające te, które panowały prawie 14 miliardów lat temu, czyli zaraz po Wielkim Wybuchu, który – według aktualnych teorii – dał początek Wszechświatowi. Naukowcy są zgodni – wydarzenie to jest wielkim sukcesem. Swój wkład w sukces Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych mają także nasi rodacy – w CERN pracuje ponad 200 Polaków, a polskie serwery Actina Solar wspierają pracę Wielkiego Zderzacza Hadronów.
 |
|
Sala kontroli eksperymentu w CERN |
 |
|
Tunel akcelatora cząstek |
Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) umieszczony jest od 50 do 175 m pod ziemią, na granicy francusko-szwajcarskiej. Akcelerator cząstek skonstruowany jest na planie torusa, a jego obwód wynosi 27 kilometrów. Wielki Zderzacz Hadronów jest najbardziej zaawansowanym i największym urządzeniem badawczym skonstruowanym do tej pory przez ludzi. Dzięki eksperymentom z wykorzystaniem akceleratora cząstek naukowcy chcą odpowiedzieć na pytania dotyczące tajemnic wszechświata – jak powstał, czym jest ciemna energia, dlaczego materia ma masę.
Do tej pory Wielki Zderzacz Hadronów zderzał ze sobą protony. 7 listopada naukowcy rozpoczęli proces zderzania ze sobą jonów ołowiu – działania odbywały się w ramach eksperymentu o nazwie ALICE. W akceleratorze cząstek po raz pierwszy w historii zderzone zostały dwie wiązki ciężkich jonów ołowiu, w wyniku czego odnotowano powstanie tzw. „gorącej zupy”, która według naukowców istniała przez krótką chwilę tuż po Wielkim Wybuchu. Podczas eksperymentu jony w Wielkim Zderzaczu Hadronów zderzyły się z prędkością zbliżoną do prędkości światła. Po kolizji, w miejscu zderzenia się jonów, na mikrosekundy powstają warunki, jakie panowały na początku Wszechświata.
Zaawansowane badania prowadzone w CERN wymagają zastosowania najnowszych rozwiązań technologicznych. Ich zadaniem jest wspieranie wysiłków naukowców w ich codziennej pracy.
Wśród maszyn wspomagających pracę Wielkiego Zderzacza Hadronów znajdują się także polskie urządzenia – naj- nowszym i największym spośród wszystkich wdrożeń prze- prowadzonych przez polskie firmy w CERN jest dostawa do instytutu badawczego w Genewie 1132 serwerów marki Actina Solar. Bez wsparcia technologicznego nie byłaby mo- żliwa analiza ogromnej ilości danych napływających z wielu detektorów – szacuje się, że każde zderzenie generuje petabajty danych (czyli biliardy bajtów – 1015). Serwery Actina Solar wykorzystywane są do analizowania, przetwarzania i magazynowania danych w CERN. ◊
|
– Wytworzenie warunków zbliżonych do tych, które panowały po Wielkim Wybuchu, to wielkie osiągnięcie Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych. Sukces naukowców z CERN jest także sukcesem polskiej nauki i myśli technologicznej. Trzeba pamiętać o tym, że w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych pracuje ponad 200 Polaków. Równie istotne jest to, że w pracę laboratorium CERN wspierają także polskie rozwiązania technologiczne – m.in. serwery Actina Solar, które zostały dostarczone przez firmę ACTION SA. Jestem dumny z tego, że Polacy biorą udział w tak ważnych dla nauki pracach prowadzonych przez Europejską Organizację Badań Jądrowych – mówi Edward Wojtysiak, |
 |